Definisanje pojma religije predstavlja veoma tezak zadatak, jer je religija sama po sebi veoma slozen fenomen. Nesumnjivo, religija predstavlja jedan od elemenata ljudske svijesti i duhovne kulture.
Pojam religija nastao je od latiske glagola religio, religare, sto znaci povezati. Ovu rijec prvi put upotrebljava Laktanacije, hriscanski filozof, u IV vijeku n.e. ovdje se misli na povezivanje covjeka sa prirodom, drugim bicima i Bogom.
Postoje tri osnovna pristupa po kojima se moze posmatrati religija kao fenomen. To su: subjektivni, objektivni i subjektivno-objektivni pristup. Sa stanovista objektivnog pristupa, religija se ne moze ispitivati kao svaka druga pojava. Subjektivni pristup zahtijeva drugaciji pristup religiji nego ostalim stvarima. Po trecem stavu, smatra se da se ne moze poreci subjektivno, ni objektivno kod religije, jer je ona sinteza objektivnog i subjektivnog.
U zavisnosti od drustveno-politicke situacije i ideologije, postoji vise tumacenja religije. Brojni autori isticu odredjene aspekte religije kao najbitnije, pa zbog toga nije lako dati jedinstvenu, sveobuhvatnu definiciju religije.
Jedno od tumacenja religije datira iz 1959.godine, po kome religija predstavlja ‚‚drustvenu formu svijesti u kojoj dolazi do izraza covjekova zavisnost od tudjih mu i nepoznatih prirodnih i drustvenih sila i fantasricna forma preodolevanja tih sila putem obreda, molitva i sl. Religija je u stvari ropska forma moralne svijesti“. Karl Marks smatra da religija nije nista drugo do ‚‚uzdah zgazene stvari, opijum naroda“. Njegovo misljenje je da je covjek genericko bice i da ne sme da bude posrednika izmedju dva covjeka koji su pripadnici jedne zajednice. U klasnom drustvu, covjek gubi osjecaj ‚‚zajednistva“, te ne postoji mogucnost medjusobne identifikacije izmedji pripadnika razlicitih klasa. Po Marxu, to je nacin nastanka religije, i zato religija predstavlja oblik otudjenja.
Navedena tumacenja religija su u suprotnosti sa tumacenjem Leseka Kolakovskog. Njegov stav je da su ‚‚zabranjene one definicije religije koje podrazumijevaju da je religija samo sredstvo svetovnij, drustvenih ili psihickih potreba jer su to iskustveni stavovi i ne smiju se prihvatiti kao dio definicije“. Jedna od definicija Kolakovskog jeste: ‚‚Religija nije skup iskaza, ona je oblast bogostovanja, u kojoj se razumijevanje, saznanje, osjecanje ucesca u temeljnoj stvarnosti i moralna obaveza javljaju se kao jedan jedini cin, cije naknadno dijeljenje u odvojene klase metafizickih, moralnih i drugih tvrdjenja moze biti korisno, ali mora iskriviti smisao izvornog cina bogostovanja“.
Kao sto je ranije napomenuto, svaki autor ima drugacije tumacenje religije. Tako Zuljevic definise religiju kao: vjerovanje u natprirodno, vjerske predstave i osjecanja, sistem vjerskih obreda, postojanje svestenika i postojanje institualizacije.
Vuko Pavicevic u svom djelu ‚‚Sociologija religije“, definise religiju kao ‚‚skup zamisli, vjerovanja i ucenja, u prvom redu, osjecanja, simbola, i kulturnih radnji koje su vezane za ‚‚natprirodno“ bice i za dozivljaj svijetosti“. On smatra da se religija sastoji od pet elemenata, a to su: zamisao o prirodnom bicu, religijska osjecanja, religijska osjecanja, religijski simboli, ritual, religijski funkcioneri i religijska organizacija.

1.2. Pojava religije i njen istorijski razvoj

Vjerovanje u natprirodna bica i bica datiraju jos iz praistorijskog perioda, odnosno od same pojave covjeka. To najbolje dokumentuju slike koje se mogu naci na zidovima pecine Altamira u Spaniji, na kojima je moguce vidjeti predstave zivotinja. Covjek je vjerovao u postojanje natprirodnij sila koje ce mu pomoci da poveca ulov, a pomocu slika je vjerovao da se ostavruje kontakt izmedju njega (covjeka) i Njega (natprirodnog).
Svijest o religiji se mijenjala sa razvitkom ljudske civilizacije. Takav oblik svesti ce kasnije prerasti u drugaciji vid svijesti, prije svega racionalnu i naucnu svijest.
Religiju je, hronoloski gledano, moguce podijeliti u cetiri osnovna oblika : animizam, toteizam, politeizam i monoteizam.
I. Animizam (lat.anima-dusa) predstavlja najstariji i ujedno najprimitivniji oblik religije, praktikovan kod pripadnika prvobitne ljudske zajednice. Oni su vjerovali u postojanje spiritualnog, nematerijalnog faktora koji su nazivali dusa, a preko njega su objasnjavali prirodne pojave. Smatra se da je ova vrsta religije nastala zahvaljujuci mentalitetu praistorijskih ljudi koji su primijetili da posjeduju izvjesna dusevna stanja, zbog cega su sva ziva bica prestala da se posmatraju samo kao ‚‚materijalna“, vec i kao ‚‚ona koja imaju dusu“. Bitan princip animizma je analogija, odnosno, pripisivanje ljudskih karakteristika predmetima.
II. Toteizam je najvjerovatnije nastao nako animizma. Toteizma se zasniva u vjerovanju totem, odnosno predstavu biljke ili zivotinje. Totem predstavlja predmet identifikacije odredjenog plemena, sto znaci da se jedan totem vezuje samo za jednu zajednicu. Totem po vjerovanju stiti pripadnike plemena. Vecina autora smatra da je animizam nastao prije toteizma, upravo zato sto se kod toteizma primjecuje razvijeniji oblik ljudske svijesti, odnos veci svijest, odnosno veci stepen imaginacije i apstrakcije. Postoji i jos jedan, bitniji, razlog zbog koga vazi ovakvo misljenje. Naime, religijska osnova, odnosno vjerovanje u postojanje spiritualnih bica, predstavlja osnov na kome se temelji svaka religija. Kod primitivnih oblika religije posebno je vazno istaci postojanje tabua. Tabu je rijecpolinezijskog porijekla koja se odnosi na zabranu stetnog i opasnog ponasanja prema nekoj svetinji ili drustvenoj zajednici u cjelini. Primjer tabua je incest.
III. Politeizam (mnogobostvo) uglavnom se shvata kao razvijeni animizam i toteizam. Ali, ipak, politeizam posjeduje mnogobrojne karakteristike koje ga iskljucuju iz navedenih formi religije, a to su: 1. Bog je uvvjek tjelesna i culna licnost. 2.Bog uvjek posjeduje natprirodnu moc i natcovjecne osobine. 3. Bog zivi u nekom drugom, izvanzemaljskom svijetu. U starogrckom i starorimskom obliku politeisticke religije, bogovi su antropomorfni. Svako bozanstvo upravlja odredjenom sferom drustva. Na primer, u antickoj Grckoj, vjerovalo se da postoji dvanaest bogova Olimpa. Zevs je bio vrhovni bog, bog raja i zemlje. Hera je bila Zefsova zena, zastitnica braka i porodice. Atina je bila boginja mudrosti, Posejdon bog mora, itd. Religija je bila kritikovana cak i u anticko doba. Filozof Ksenofan u V vijeku p.n.e. smatra da bogovi nisu antropomorfni, dok Kritija smatra da su bogovi izmisljeni za regulisanje tzv.tajne nepravde koji nomos, tj.zakon ne moze ispraviti jer se ljudi ne plase zakona. Moze se cak reci i da je politeizam uslovio nastanak monoteizma, jer je predstavljao sustinski napredak u odnosu na animizam i toteizam, u smislu da se bogovi dozivljavaju kao ‚‚regulatori razlicitih domena ljudskog zivota“. Bogovi se dozivljavaju transcedentalno, sto znaci da se dozivljavaju a priori, gdje culno ima primat nad materijalnim.
IV. Monoteizam (jednobostvo) predstavlja najsavremeniji oblik religije koji se odrzao do danas. Danas su najmasovnije religije Islam, Hriscanstvo, Judaizam i Budizam. odvovjodjvdovjodvodod Monoteisticke religije imaju zajednicke karakteristike, a to su: 1. Monoteisticke religije su rasprostranjene sirom svijeta. 2. Svaka monoteisticka religija ima svog osnivaca ( Muhamed, Isus, Mojsije, Buda). 3. Monoteisticke religije su soteroloske, odnosno spasilacke, sto znaci da uce o spasenju poslije smrti. 4. Svijet i covjek su puni zla. Treba teziti savrsenstvu u posthumnom svijetu. 5. Predstoji apokalipsa, posle koje slijedi tzv. ‚‚strasni sud“. Monoteizam je najvjerovatnije nastao tako sto se iz politeisticke forme religije izdvojio jedan Bog, poseban po svom ontoloskom statusu. Postoji prepostavka da se to dogodilo zahvaljujuci procesu spajanja rodova i plemena u sire zajednice. Najjace pleme je nataj nacin uspjelo da nametne svog Boga kao vrhovnog. S. A. Tolkajrev smatra da postoji i prelazni oblik religije, oznacen kao henoteizam, koji u stvari predstavlja razvijeni oblik politeizma, u smislu da postoji vise bogova, ali samo jedan od njih je vrhovni.

1.3. Odnos religije i magije

Za magiju se moze reci da je bila dominantna u vrijeme samog pocetka razvoja ljudskog drustva. Ona je uticala i na sam razvoj religije. Magija, je u stvari, model ljudskog misljenja i ponasanja, koji prepostavlja postojanje visih sila, na koje je moguce uticati. Po drugoj definiciji, magija je koncept kojim se opisuje nacin misljenja kojim se vrsi uticaj na nevidljive sile da prouzrokuju razne dogadjaje, materijalne promjene ili samo iluzije promjena.
Magija se sastoji iz tri osnovna elementa: cini, materijala i rituala. Cini obuhvataju rijeci koje se koriste u ritualu, kao i simbolicke brojeve za koje se smatra da posjeduju izvjesnu moc. Znanje cini i brojeva uglavno predstavlja tajnu (okult). Materijali predstavljaju objekte koji se koriste prilikom izvodjenja magijskog rituala. Ritual predstavlja magijski proces. Inace, magija se bazira na nastupu, ritualu i znanju izvodjaca rituala.
Po Dz. Frejzeru, magija pociva na dva kljucna principa: imitativna (homeopatska) i kontagiozna magija. Princip imitativnosti se moze svesti na tvrdnju da slicno izaziva slicno. Princip kontagioznosti se svodi na vjerovanje na stvari koje su jednom stupile u kontakt trajno ostaju u medjusobnoj vezi.
Magija se zasniva na obliku sujevjerja i ona ne posjeduje spiritualne vrijednodsti religije ili pak naucno racionalno rasudjivanje. Ser Edvard Barnet Tejlor smatra da religija predstavlja jedan direktan, licni odnos izmedju covjeka i spiritualne sile. Sa druge strane, magija nije licna, ona je spoljasnja i mehanicka, ona moc gleda sa tehnickog aspekta. Magija trazi nacin da manipulise spiritualnim silama, dok se kod religije covjek njima potcinjava.
Emil Dirkem smatra da religija predstavlja zajednicku pojavu, jer se vjernici povezuju zajednickim vjerovanjem. Ali zato magija ne stvara trajne, vec privremene veze izmedju individualaca. Medjutim, socijalni antropolog A.R. Redklif Braun se ne slaze sa ovom tvrdnjom. Po njemu i magija moze imati socijalnu dimenziju.

1.4. Okultizam i vjerske sekte

Okultizam predstavlja ucenje o kultu, odnosno, proucavanje kako spiritualni faktori uticu na prirodu.
Kult posmatramo kao grupu sa izrazenim manipulativnim karakteristikama koja exploatise svoje clanove. Kult zahtijeva specijalni polozaj za sebe ili svoje lidere. To ih dovodi u sukob sa osnovnim drustvenim vrijednostima.
Kultovi se izdvajaju od ostalih manipulativnih grupa po svojim tacno odredjenim karakteristikama:
1. Clanovi ne postavljaju nikakava pitanja o vodji grupe
2. Vodja je taj koji odlucuje kodex ponasanja clanova
3. Grupa je zaokupljena zaradjivanjem novca
4. Vodje grupe nije odgovorna nijednom autoritetu
5. Clanovi teze ka prekidu veze sa porodicom i jacanju veze sa ostalim clanovima grupe
6. Odstupanje od stava grupe, u nekim slucajevima i kaznjava.
Postoji nekoliko glavnih razloga zbog cega se ljudi opredjeljuju da postaju clanovi kulta:
1. Oni ne znaju sta je kult
2. Prava priroda kulta nije predstavljena
3. Ocekivanja od clana su veoma nejasno predstavljena novom clanu.
Okultizam je kao pojavu moguce posmatrati sa naucnog i religijskog aspekta. Sa naucnog stanovista, okultizam je povezan sa naucnim disciplinama. Koriscenjem odredjenih okultistickih znanja, vremenom je doslo do formiranja nauka. Na primer, hemija je nastala iz alhemije, astronomija iz astrologije, itd. Religijski gledano, okultizam je zelja dostizanja odredjenog stepena magijske moci. Okultist moze da bude mag ili carobnjak. Osnovna razlika izmedju okultizma i religije je ta sto okultist bozansku prirodu pronalazi u sebi, avjernik izvan sebe. Vjernik Boga smatra nedostiznim, a okultist vjeruje da bas on posjeduje neka uzvisena svojstva. Okultisti djeluju na dva nacina, samostalno i preko vjerskih sekti. Samostalno vjerovanje podrazumijeva astrologe, magove, vidovnjake, bioenergeticare i dr. Sekta je manja vjerska grupa, nastala radikalnim odvajanjem od vec postojece vjerske zajednice. Vjerska sekta predstavlja okultisticku grupu koja:
1. Prema nekoj osobi ili pojavi pridaje preveliki znacaj
2. Koristi razne metode da clanove ubijedi da prihvate te ideje te grupe
3. U clanovima sistematski stvara psiholoske zavisnosti
4. Iskoriscava clanove zarad interesa vodje
Danas u najpoznatije i najrasprostranjenije sekte spadaju: adventisti, Jehovini svedoci, zatim Hare Krisna, transcedentalna meditacija, Sri Cinmoj, scijentifizam i druge.

2. Monoteizam-religija naseg vremena

2.1. Judeizam

Judeizam, odnosno jevrejska religija, najvjerovatnije predstavlja najstariju monoteisticku religiju. Prepostavlja se da je Judeizam nastao u periodu izmedju XX i XVII prije n.e. kada se avramu ukazao Bog na Sinajskoj gori.
Medjutim, iako je Avram formalno vazio za osnivaca judeizma, najvece zasluge pripisuju se Mojsiju. Sta vise, u literaturi se bas njegovo ime spominje kao ime osnivaca. Mojsije istovremeno predstavlja politickog, vjerskog i nacionalnog vodju Jevreja. Religija je za njega bila instrument za ostvarivanje ciljeva koji nisu bili vjerski. U savremenoj nauci o religiji istice se sledeci princip: ‚‚vjera ne vodi racuna ni o kakvim normama, vec sama stvara i namece te norme“. Ovaj princip je bio rasprostranjen u Mojsijevom radu. U tim normama Mojsije je nalazio opravdanje za koriscenje raznih sredstava prinude, jer su ona ‚‚data od Boga“.
O Mojsijevom radu mozemo saznati samo iz Biblije, odnosno iz njenog prvog i najstarijeg dijela, Petoknjizja, koje se sastoji iz sledecih knjiga: Genesis (Vrste), Exodus (Izlazak), Leviticus (Svestenjicka knjiga), Numeri (Brojevi) i Deuteronomium (ponovljeni zakon). Razlog tome je sto na teritoriji Sirije i Palestine nije otkriven nijedan arheoloski spomenik koji spominje Mojsija. To znaci da nema dokumentovanih dokaza o Mojsijevom postojanju od strane njegovih savremenika. Medjutim, kasnije mojsijevo ime se spominje u spisima grckih istoricara koji su uvjek bili zainteresovani za poznavanje bliskoistocnih prilika.
Po legendi, Jehova se ukazao Mojsiju na Sinajskoj gori, rekao mu je da izbavi jevrejski narod od egipatskog ropstva, tako sto ce svoj narod odvesti u ‚‚Obecanu zemlju“ i predao mu je 10 bozijih zapovjesti. Tom prilikom, Jehova je rekao Mojsiju da je on jedini Bog i da nema drugih bogova, te je porucio Mojsiju da upozori narod da se ne priblizava Jehovi, ‚‚jer ce zivotom platiti oni koji ga vide“. Iz ovoga, istice se jedna karakteristika Judeizma, a to je da je Jehova jedini Bog. Mojsije je jedino cuo jegov glas, nikada ga nije vidjeo.
Vijest o bjekstvu Jevreja je izazvala veoma burne reakcije Egipcana. Krenuli su u potjeru za bjeguncima. Izraelci su bili uplaseni i poceli su da dozivaju Jehovu, koji im je po predanju pomogao da nadju put do ‚‚Obecane zemlje“. To putovanje, odnosno potraga, trajala je nekoliko stotina godina.
Po starom zavjetu, za Jehovu je vazi da je bio pravden i strog. O tome govore bozije zapovjesti: ne ubij, ne kradi, postuj svoje bliznje itd. Medjutim, kod judeizma je karakteristicno i moralno nacelo po kome je covjek duzan da za svako mu naneto zlo uzvrati istom mjerom. Mojsije je ovo nacelo formulisao kao ‚‚Oko za oko, zub za zub“. Konacno, u jevrejskoj religiji ne postoji vjerovanje u zagrebni zivot, te nema takvih obicaja.

2.2. Hriscanstvo

Hriscanstvo je religija koja je nastala kao ucenje Isusa Hristva koji je bio mitska i istorijska licnost. Hriscanstvo se funkcionalno nadovezuje na Judeizam, o cemu govore jevandjelja. Postoje 4 vrste jevandjelja: Jevandjelje po Marku, Luki, Mateju i Jovanu. Jevandjelja se smatraju zavrsetkom Starog zavjeta. Jevandjelja su kanonski dokumenti, ona su predstavljala regule vjere i morala za hriscanske opstine. Jevandjelja ne predstavljaju istorijske dokumente i ne iformisu nas kakav je bio Isus u stvarnosti, vec prenose misljenje kakavo je vladalo u opstinama.
Isus Hrist je predstavljao i sada predstavlja veoma aktuelnu temu za mnoge pisce vec skoro mnoge uslov vjecnog izbavljenja..
Za razliku od judeizma, gdje ne postoji dokumentovan dokaz o postojanju osnivac religije, kod hriscanstva to nije slucaj. Najznacajniji istorijski izvor o Hristovom postojanju predstavlja djelo jevrejskog istoricara Josifa Flavija ‚‚Jevrejske starine“. U tom djelu, Flavije pise o Jovanu Krstitelju, Jakovu i Isusu koji je posjedovao cudesne moci.
Osim Flavija, Isusa u svojim djelima pominju i Tacit, Plinije Mladji, Svetonije i dr. Hriscansko ucenje sadrzano je u Novom zavjetu, cije je osnovno stanoviste vjerovanje u spasenje od ovozemaljskih ponizenja i zala. Hrist, za razliku od Mojsija, ne koristi metodu prinude, odnosno osbinu da religija formira norme. Isus istupa kao posveceni, onaj koji pokazuje put izbavljenja. On nije bio zainteresovan za politicko djelovanje, kao Mojsije.
Godine 1054. Dolazi do rascijepa u hriscanstvu na pravoslavlje i katolicizam. Jedan od glavnih uzroka ovog rascijepa bio je slabljenje Vizantijskog carstva.
Pravoslavlje je tezilo za ocuvanjem tradicionalnih hriscanskih vrijednosti i ucenja, zalagalo se za decentralizaciju crkve, tako da su mnoge pravoslavne crkve dobijale autokefalnost, dok se katolicanstvo zalagalo za centralizaciju, sa sjedistem crkve u Vatikanu. Izmedju ova dva oblika hriscanstva, postoji veci broj slicnosti nego razlika. Obe religije vjeruju da je Bog stvorio svijet, da postoji Boziji sud, da postoji Strasni sud itd. Razlike se ogledaju u razlicitoj formi obavljanja religioznih obreda. Najbitnija kljucna razlika je relacija izmedju pojmova Bog otac, Sin i Sveti duh. Po katolickom tumacenju, ovi pojmovi su u ciklicnom odnosu, sto znaci da iz Boga oca istovremeno slijedi i Sin i sveti duh, a kod pravoslavlja je taj odnos linearni, odnosno iz Boga oca ne moze da slijedi sveti duh.
Kasnije je doslo do novog raslojavanja hriscanstva. Protenstantizam je pokret koji se razvio u novu religiju, a ciji je osnivac Martin Luter. Ovaj pokret je nastao u XVI vijeku kao protest katolickih hriscana sto je bilo moguce kupiti indulgencije. Danas je protenstantizam veoma rasprostranjena religija.

2.3. Islam

Islam je najmladja monoteisticka religija. Nastala je u XVII vijeku, a njen osnivac je Muhamed a.s. Slicno Mojsiju, moze se reci i da je Muhamed a.s. stupio u kontakt sa Bogom, ali na posredan nacin, kada mu se u snu javio melek Dzibril. Godina 622. uzima se kao prva godina muslimanske religije, jer je tada Muhamed a.s. napustio Meku i otisao u Medinu, gdje je propovjedao novu vjeru.
U Islamu, Bog se naziva ALLAH dz.š. Vjerska knjiga Islama je Kur'an, a vjerski zakon naziva se Serijat.
Iako najmljadja, Islam predstavlja religiju koja je u najvecoj expanziji. Istoricar iz Meke az-Zuhri pise i o prvim vremenima Islama: ‚‚ Boziji poslanik krisom je i javno preobracao u Islam. Oni koje je Bog htio medju mladima i slabima slusali su Muhameda a.s. da ce oni koji povjeruju u jednog Boga biti mnogobrojni. Nevjerni Korjesiti nisu kritikovali ono sto je govorio Muhamed a.s.“.
Novu vjeru su prihvatali mladi ljudi iz najuticajnijih porodica i rodova u Meki, koji su se bunili protiov starog poretka i svi iz beznacajnih porodica u Meki koji su bili u losijem polozaju.
U Islamu postoji 5 Ilsamskih stubova koji se moraju postovati, sto su: pet vaktova namaza, izgovaranje Sehadeta, mjesec posta-Ramazan, hodocasce na Meku i davanje mislostinje.
Prvi stub islama predstavlja otvoreno svedočenje, odnosno ispovedanje vere (arap: šehada), da nema boga osim Boga i da je Muhamed njegov poslanik (arap: La ilaaha illa-l-laah, Muhammadun rasuulu-l-laah). Ovo su prve reči koje dopiru do ušiju muslimanskog novorođenčeta, i poslednje koje se izgovaraju. One se javljaju i u mujezinovom pozivu na molitvu, kada se u toku dana više puta ponavlja sa vrha minareta. Ako se ova formula iskreno prihvati, osoba je musliman.
Šehadet (čin potvrđivanja) predstavlja dva odvojena čina potvrđivanja. Prva izjava "nema drugog boga osim Boga" potvrđuje da ljudski intelekt prihvata božansku stvarnost, dok druga izjava "Muhamed je Božji izaslanik”, potvrđuje izabranost Muhameda kao Božjeg poslanika, i njegovo pokoravanje Bogu.
Namaz je najznačajniji vid molitve kod muslimana. Namaz predstavlja jedan od pet stubova islama kod sunita, i jedan od deset činova islama kodšiita. Muslimani obavljaju pet namaza dnevno: sabah, podne, ikindija, aksam i jacija.
Od vernika muslimana se očekuje da pet puta dnevno okrene svoje lice prema Meki, i da izgovori propisanu molitvu. Postoje dve vrste molitve. Prva, dua (dora) je lična molitva, nevezana za bilo kakva pravila ili rituale. Druga, salat, je ritualna molitva koja se sastoji iz određenih pokreta i reči. Molitva se u hadisu pominje kao suštinski čin pokoravanja Bogu, i osnovni dokaz pripadnosti islamu. Ključni značaj koji se u islamu pridaje molitvi potiče od shvatanja da izvođenje salata primorava ljudsko telo da reaguje na stvarnost koja je prethodno u sehadi bila potvrđenja srcem i jezikom. Pre pristupanja molitvi, vernik mora da obavi obred očišćenja (abdest) u vidu malog ritualnog pranja, ili kupanja.
Zekat (milosrđe, milostinja, milodar), je jedna od glavnih obaveza islama. Kuran od početka naglašava čin dobrotvornosti kao jednu od glavnih vrlina pravnog vernika. I sam izraz zekat znaci vrlinu "dar koji se daje" i koji je pobožan.
Zekat je verska ustanova pod kojom se podrazumeva milostinja prikupljena i razdeljena jedino muslimanima. U početku propisana kao dobrovoljni čin ljubavi i smatrana skoro isto što i pobožnost, zekat se razvila u obavezno oporezivanje imovine, uključujući novac, stoku, žito, voće i robu. Njen tačan iznos je varirao i odredjivao se u svakom pojedinačnom slučaju verskim zakonom fikh, ali je obično u proseku iznosio 2,5%. Za mladu islamsku državu zekat su skupljali regularni sluzbenici i njim se rukovodilo iz centralne blagajne da bi se pomoglo siromašnim u zajednici, podizale džamije i podmirivali vladini troškovi. Kasnije raspadanjem čisto islamske države, zekat je bio ostavljen savesti muslimana.
Post je U islamu način izražavanja vere u Boga preko uzdržavanja od jela, pića, telesnih užitaka i pušenja, sve od zore pa do zalaska sunca. Post Post devetog meseca muslimanske godine, ramazanaje stroga obaveza (farz) koje se svi odrasli zdravi muslimani, muškarci i žene, trebaju pridržavati, izuzev staraca, bolesnih i putnika. Svako ko ne ispunjeva tu obavezu postaje kafir, osim ako je u dodir sa islamom došao nedavno ili je odrastao daleko od uleme. Posebno pobožni muslimana poste od jednog zalaska sunca do sledećeg. Oni koji su oslobođeni od posta (putnici, bolesni) dužni su to da nadoknade.
Al-Gazali ističe veliko značenje koje u očima Gospoda ima post; kao razlog navodi to da je post pasivno delo, i da niko ne vidi kada neko posti osim Boga; stoga je post "kapija koja vodi u službu Bogu". Takođe se ne sme spavati preko dana za verme posta, kako se ne bi osećala glad i žeđ, jer pravi cilj posta je pobeživanje strasti, čime se duša približava Bogu.
Najstariji hram posvećen Bogu Jedinom je hram koji je Avram (Ibrahim) sagradio u Meki.
Islam, naslednik Ibrahimskih tradicija, naređuje vernicima da barem jedanput u svom životu posete Božju kuću, Kabu, prema kojoj se vernici okreću pet puta dnevno prilikom svojih molitvi. Hodočašće (hadždž) počinje sastankom svih vernika na Arafatu i Mini (u okolini Meke), odakle svi zajedno kreću prema Kabi. Za vreme hodočašća svi moraju odavati najveću poniznost, kao i najveću disciplinu odricanja: zabranjeno je češkati se, brijati ili imati bračne odnose. Zabranjeno je ubiti čak i muvu (jedini izuzeci su zmija i škorpija) za vreme hodočašća, koje traje najmanje nekoliko dana. Treba zaboraviti na sebe i misliti jedino na Boga.

2.4. Budizam

Osnivac budizma je Buda Gotama u VI vijeku p.n.e. u Indiji. Za budizam mozemo reci da se razvio iz hinduizma. Budizam je igrao glavnu ulogu u Istocnom svijetu u kulturnom, spiritualnom i socijalnom zivotu, a u XX vijeku je poceo intenzivno de se siri na Zapadu. Jedna od glavnih karakteristika budizma je otkrivenost, sto ne karakterise prethodne religije. Nalik na 10 Bozijih zapovjesti, budizam takodje ima slicna upustva: ne ubij, ne kradi, ne cini preljubu, ne lazi i ne uzimaj alkohol. Budizam je poput hriscanstva religija koja nudi spasenje.
Buda ima veoma slicne metode rada kao Hrist. Iako su djelovali na razlicitim podnebljima, postoji velika slicnost izmedju Bude I Hrista. Obojica su posveceni, pokazuju put izbavljenja i obojica su insistirali na vrijednostima savrsenstva.
Budizam je takodje na neki nacin podijeljena religija i sastoji se iz tri grane, a to su: hinajana, mahajana i tantrizam. Jos jedan oblik budizma je lamaizam, koji je razvijen na Tibetu.
Budisti vjeruju u reinkaraciju, odnosno pretapanje duse u drugo tijelo nakon smrti. Vrhovni budisticki vjerski poglavar je Dalaj Lama, a on se bira na osnovu posebnog fizickog obiljezja.
Budizam se danas prihvata kao vid filozofije. Mahajana budizam je najvise filozofski nastrojen. Za budizam se moze reci da je to prakticna religija.
Njemacki filozof Flauvalner je smatrao da se elementi Budine filozofije ne isticu nicim posebnim. Takva filozofija sadrzi odsustvo sistematicnosti I neobrazlozeno povezivanje suprotnih ucenja o prirodnim pojavama. Ali, sa druge strane, Buda nije zelio da bude filozof, vec je htio da ukase na put oslobadjanja.

Literatura

1. Lesek Kolakovski – ‘’Religija’’, BIGZ, Beograd, 1987.
2. Djuro Šušnjic – ‘’znati I vjerovati”, Cigoja, Beograd, 1995.
3. M. Besic, B. Djukanovic – ‘’Bogovi I ljudi”, SoCeN, Podgorica, 2000.
4. Juzef Keler, Vitold Tiloh, Eugenijus Sluskjevic, Tadeus Zbikovski, Edvard Simanjski – ‘’Osnivac velikih religija”, Stoper Book, Beograd, 2002.
5. Milovan Mitrovic, Sreten Petrovic – ‘’Sociologija”, Zavod za udzbenike I nastavna sredstva, Beograd, 2003.
6. ‘’Encyclopaedia Britannica”, 2004, CD-ROOM izdanje.

PROCITAJ / PREUZMI I DRUGE SEMINARSKE RADOVE IZ OBLASTI:

ASTRONOMIJA | BANKARSTVO I MONETARNA EKONOMIJA | BIOLOGIJA | EKONOMIJA | ELEKTRONIKA | ELEKTRONSKO POSLOVANJE | EKOLOGIJA - EKOLOŠKI MENADŽMENT | FILOZOFIJA | FINANSIJE | FINANSIJSKA TRŽIŠTA I BERZANSKI MENADŽMENT | FINANSIJSKI MENADŽMENT | FISKALNA EKONOMIJA | FIZIKA | GEOGRAFIJA | INFORMACIONI SISTEMI | INFORMATIKA | INTERNET - WEB | ISTORIJA | JAVNE FINANSIJE | KOMUNIKOLOGIJA - KOMUNIKACIJE | KRIMINOLOGIJA | KNJIŽEVNOST I JEZIK | LOGISTIKA | LOGOPEDIJA | LJUDSKI RESURSI | MAKROEKONOMIJA | MARKETING | MATEMATIKA | MEDICINA | MEDJUNARODNA EKONOMIJA | MENADŽMENT | MIKROEKONOMIJA | MULTIMEDIJA | ODNOSI SA JAVNOŠCU | OPERATIVNI I STRATEGIJSKI MENADŽMENT | OSNOVI MENADŽMENTA | OSNOVI EKONOMIJE | OSIGURANJE | PARAPSIHOLOGIJA | PEDAGOGIJA | POLITICKE NAUKE | POLJOPRIVREDA | POSLOVNA EKONOMIJA | POSLOVNA ETIKA | PRAVO | PRAVO EVROPSKE UNIJE | PREDUZETNIŠTVO | PRIVREDNI SISTEMI | PROIZVODNI I USLUŽNI MENADŽMENT | PROGRAMIRANJE | PSIHOLOGIJA | PSIHIJATRIJA / PSIHOPATOLOGIJA | RACUNOVODSTVO | RELIGIJA | SOCIOLOGIJA | SPOLJNOTRGOVINSKO I DEVIZNO POSLOVANJE | SPORT - MENADŽMENT U SPORTU | STATISTIKA | TEHNOLOŠKI SISTEMI | TURIZMOLOGIJA | UPRAVLJANJE KVALITETOM | UPRAVLJANJE PROMENAMA | VETERINA | ŽURNALISTIKA - NOVINARSTVO

preuzmi seminarski rad u wordu » » »

Besplatni Seminarski Radovi