POCETNA STRANA

 
SEMINARSKI RAD IZ POLJOPRIVREDE
 
OSTALI SEMINARSKI RADOVI IZ POLJOPRIVREDE
 

 

PROIZVODNJA SALATE

NAČINI PROIZVODNJE SALATE

SalataIako se već dugo koristi poslednjih godina primjećen je povećan interes za ovu kulturu kod potrošača. Proizvođači takođe imaju svoj interes kad je salata u pitanju, mogu da je, uz određene uslove, gaje preko cjele godine a posebno je značajana njena proizvodnja tokom zimskog perioda u zaštićenom prostoru. Zbog kratke vegetacije (35-90) dana, može da se gaji i kao glavni i kao međuusev.
Kao i kod drugih povrtarskih kultura, i kod salate, navike i želje potrošača određuju tip i vrstu salate koja će se gajiti u određenom regionu. Kod nas, na praktično celom području zemlje, daleko najviše se traži glavičasta salata mekih listova-puterica. U daleko manjem obimu, tržište traži druge tipove salate kao što su kristalke, batavie i dr., dakle salate sa jače izraženom nervaturom i tvrđih listova.
Salata se može gajiti kao: rana proljećna proizvodnja (sa ili bez grijanja), kasna proljećna, ljetnja, jesenja i zimska proizvodnja.
Rana proljećna proizvodnja: Počinje setvom u plastenike 15 - 30. oktobra u negrijanim plastenicima, ili 1-15 decembra u grijanim, kada salata pristiže krajem februara, početkom marta. Za ovaj proizvodni period važno je napomenuti da je nedostatak svetlosti limitirajući faktor, tako da svetlost određuje dužinu vegetacionog perioda. Greška je ukoliko nedostatak svetlosti u ovom periodu pokušavamo da kompenzujemo povećanjem temperature. U tom slučaju se formiraju nekvalitetne i rastresite glavice.
Kasno proljećna proizvodnja: Podrazumeva setvu krajem decembra i početkom januara, a pristiže krajem marta i početkom aprila. Rasada za ovaj termin proizvodnje se proizvodi uz dogrivanje, dok sama proizvodnja može da prođe bez grijanja, ali sa obaveznim prekrivanjem agrilom.
Letnja proizvodnja salate: Odvija na otvorenom polju i to sa setvom od maja do jula meseca kada salata pristiže od jula do polovine septembra. Obzirom na visoke temperatura u ovom periodu, važno je odabrati salatu koja u tim uslovima ne ide u cvetno stablo.
Jesenja proizvodnja: Može da se vrši kako u zaštićenom tako i na otvorenom prostoru. U zaštićenom prostoru setva je od polovine avgusta do polovine septembra, dok za proizvodnju na otvorenom polju sijemo od polovine jula do polovine avgusta.
Zimske proizvodnja: Sjetva počinje od polovine septembra do polovine oktobra kada pristiže krajem decembra do polovine januara. Još jednom treba naglasiti činjenicu da je pored ostalih agrotehničkih mera, odabir odgovarajuće sorte za određeni period gajenja od najveće važnosti za uspešnu proizvodnju.

Priprema plastenika za sadnju

Priprema plastenika za sadnju počinje čišćenjem ostataka biljaka prethodne kulture, rasturanjem NPK i to 60-80 kg/1000 m² u omjeru 7:20:30 ili 15:15:15. Poslije rasturanja gnoiva zemljište se ore na dubinu 20-30 cm, potom freza. Nakon frezanja u objektu se rasturi neki od zemljišnih insekticida (dursban), zemljište se poravna, postavi se sistem za navodnjavanje i crne malč folije za salatu.

Rasađivanje

Rasađivanje salate se obavlja kada sadnica ima 4-6 razvijenih listova. Rasađivati se može ručno i mašinski. Razmak sadnje je različit i zavisi od sorte i roka perioda sadnje, pa se u zimskom periodu salata sadi na razmaku 20×20 ili 20×25 a u proljetnom 20-25×30cm. Malč folije se dosta koriste i daju odlične rezultate: sprečava zemljišne patogene (usporava zarazu), održava zemljište čisto od korova, pod folijom se čuva vlaga (kap po kap), i time voda ne dolazi u kontakt sa biljkom, biljka je čistija. Folije se postavljaju za nekoliko turnusa salate. Da bi se taj posao pravilno odradio zemljište mora biti odlično pripremljeno, malč folija mora biti dobro zategnuta, bez vazdušnih džepova, potpuno nalegla na zemljište.
Sadnja kontejnerskih sadnica obavlja se na taj način da se u zemljište unosi 2/3 kocke dok 1/3 ostaje iznad zemlje. Ovakvom sadnjom izbjegava se prevelika vlažnost u zoni korjenovog vrata što bitno smanjuje mogučnost oboljenja biljaka od truleži. Nakon sadnje biljke se zaliju sa 10-12 l/m² vode.
Ukoliko nije ispoštovan plodored, zemljište nakon rasađivanja treba obavezno zaliti Prestižom (Prestige 290-FS) ili Previkurom (Previcur 607-SL) - 3-4 litre 0,25% rastvora/m² lijehe.

Mjere njege u toku vegetacije

Zbog kratke vegetacije i osetljive glavice greške u proizvodnji se teško popravljaju. Pod njegom se u prvom redu podrazumevaju klimatski faktori, količina i raspored vode u toku vegetacije.

Klimatski faktori

Na klimatske uslove u zatvorenom prostoru možemo uticati provjetravanjem ili grijajanjem plastenika. Na otvorenom zasijenjivanjem i korištenjem mikrorasprskivača. Za proizvodnju salate temperaturu treba održati na 16ºC, što nije ni malo lako. Salata staje sa rastom na 4-5ºC, a izoženost salate mrazu donosi trajna oštećenja. Ako možemo uticati na klimu, potrebno je postići da razlika između dnevnih i noćnih temperatura ne bude veća od 10ºC, a ako je oblačno i manje. Ljeti, ako je tokom više noći temperatura preko 20ºC, a dani sunčani, u zoni rasta salate pojaviće se vodena para. U takvom uslovima salata počinje da iscvetava. Postoje sorte ljetnjih salata koje odlično podnose ove uslove. Pošto je salata osetljiva na suvišak odnosno nedostatak vodene pare, moramo obratiti pažnju na ovu pojavu. U slučaju viška vodene pare stvoriće se povoljni uslovi za pojavu gljivičnih oboljenja i unutrašnji listovi će se sušiti, dok će se u odsutvu vodene pare sušiti spoljni listovi. Plitak korenov sistem salate zahteva dovoljne količine vode u tom sloju zemljišta (70% PVK). Visoka relativna vlažnost vazduha utiče na pucanje glavica, pojavu i širenje bolesti. Salatu treba zalivati rijeđe i obilnije, sve do pred početak formiranja glavica.
Ljetnju proizvodnju odlikuju neke specifičnosti:
Zbog brze smene useva (30 dana) poželjno je proizvodnju obavljati na malč foliji. Koristiti malč folije najbolje sa gornje strane bele, a sa donje tamne (crne). Proizvodnju rasada prilagoditi brzini promene useva. Koristiti sorte tolerantne na iscvijetavanje. Postaviti u salati mikroorošivače za hlađenje biljaka (u suprotnom dolazi do iscvijetavanja). Hlađenje se vrši nekoliko puta u toku dana u trajanju od 5 do 15 minuta. Zalijevanje se može vršiti mikroorošivačima, ili još bolje sistemom kap po kap.

Navodnjavanje

Ukoliko se salata proizvodi na otvorenom polju tokom proleća i leta, navodnjavanje vršimo rasprskivačima. Ovo s toga što rasprskivači ne samo što prokvašavaju zemljište na dubini od 20-30 cm, gde se nalazi koren salate, već stvaraju i povoljnu mikroklimu u vrelim letnjim danima.
Navodnjavanje salate u zatvorenom prostoru najčešče se obavlja sistemima „kap po kap“, koji su pogodni jer se pored zalivanja vrši i prihrana. Mikrorasprskivači u zatvorenom prostoru služe da se njima koriguje vazdušna vlaga, koja u najvećem delu vegetacije salate treba da iznosi 70%. Na nedostatak vlage u zemljištu salata reaguje tako što se usporava rast a njeni listovi dobijaju tamnu boju dok višak vlage u zemljištu može prouzrokovati bolesti.

Đubrenje

Klasično đubrenje na srednje obezbeđenom zemljištu:
Pred sadnju se đubri sa 60-80 kg/1000m² i to sa N P K 7:20:30 ili 15:15:15
Prihranjivanje: Dva puta tokom vegetacije i to prvi put 20-25 dana nakon sadnja drugi put u fazi formiranja glavice. Prehranjuje se sa jednim od azotnih gnojiva (amoninitrat).
Zbog kratke vegetacije, salata traži intenzivno đubrenje u prvom delu vegetacije, do faze formiranja glavice.
Kao što je već pomenuto, tokom rasađivanja, đubri se sa formulacijama sa povećanim procentom fosfora radi boljeg ukorenjavanja. Tokom vegetacije, vrši se đubrenje azotnim đubrivima.
Berba čuvanje pakovanje
Sukcesivno prispjevanje salate za berbu postiže se u toku zime, bez zagrijevanja objekta samo planskom sijetvom i pre svega kombinacijom više folija (najčešće dve) i agrotekstila. Bez grijanja u zatvorenom prostoru preko zime može se ostvariti jedna žetva, a sa grijanjem od oktobra do aprila i tri žetve usijeva salate.
Salata se bere po pristizanju i to kad glavice dobiju željeni oblik i veličinu. Obično se bere u dva-tri navrata. Prilikom odsijecanja glavice se čiste od žutog lista i prevrnu na foliju da bi istekao višek tečnosti (vode). Nakon 10-15 minuta ubrane glavice se pakuju u plitke letvarice, gajbe ili kutije. Glavica se okreču na dole u dva reda 2×12 komada. Pošto biljke treba dopremiti do tržišta u zimskom perijodu obavezno je zimsko pakovanje (zaštita) na kamionu kako ne bi izmrzle u transportu. Na temperaturi od 1ºC i relativnoj vlažnosti vazduha od 90 do 95% može se čuvati 15-25 dana.

Fiziološke promjene na salati

Ponekad dolazi do pojave da se lisne drške suše po krajevima i poprimaju mrku boju. Simptom kreće od starijih, donjih listova i prelazi na mlađe. Do ove pojave dolazi kada naglo dođe sunčano vrijeme poslije oblačnog, a u uslovima povečane
vlažnosti. Suština je da dolazi do povećanja temperature i vlažnosti, a biljka ne može da transpiriše, otuda pojava mrke boje.Ova pojava se može javiti u bilo kom periodu gajenja, a može se preduprediti učestalijim zalivanjima sa manjim zalivnim normama. Rubovi unutrašnjih listova pocrne i postanu sluzavi, a ponekad cela biljka pocrni. Ovakve promene na biljci nastaju kada je biljka duže vreme nedovoljno osvetljena (oblačno vreme, prljava folija), a prisutno je dosta vodene pare. Provetravenje i po potrebi grejanje plastenika reševa ovaj problem.

Pojava cvetne grane

Najčešći razlog za pojavu iscvijetavanja je gajenje neadekvatne sorte u i to posebno u letnjem periodu.

Bijela trulež (Sclerotinia sklerotiorum)

Ekonomski značajan patogen na polju i zatvorenom prostoru. Pojavljuje se najčešće u vreme formiranja glavica. Visoka vlažnost i niža temperatura pogoduju razvoju gljivice.
Kod oboljelih biljaka opusti se lišče i ubrzo počinje da truhli. Na donjem delu glavice počinje vodenasta trulež. Korijenov sistem ostaje zdrav i biljka se čupanjem lomi na truhlom dijelu stable. Trulež brzo zahvata celu glavicu. U njoj se obrazuju sklerocije – crna zrnasta telašca pouzdan znak da je u pitanju ovaj parazit.
Mjere suzbijanja:
Dugogodišnji plodored, skoro sve povrtarske biljke su osetljive prema ovoj gljivici. Dezinfekcija zemljišta, te uklanjanje i uništavanje zaraženih biljnih ostataka. Bujnije biljke usled velike doze azota podložnije su zarazi.Umjereno zalivanje, drenaža zemljišta, gajenje na ocijednim terenima.
Primjena fungicida i to: Kidan ili Switch.

Siva plijesan (Botrytis cinerea)

Često oboljenje salate u zaštičenom prostoru. Gljivica parazitira na salati u svim fazama razvoja, od sjetve do berbe. Visoka vlažnost i temperatura pogoduju razvoju parazita, pa se zaraza brzo širi. Biljke gajene u nepovoljnim uslovima osetljivije su na infekciju.
Zaraženo lišče, najčešće u osnovi pri dnu glavice, požuti i ubrzo nekrotira. Na obolelim i nekrotičnim delovima formira se siva prevlaka.
Mjere suzbijanja:
Uklanjanje biljnih ostataka. Regulisanje temperature i vlažnosti, provijetravanjem objekta.
Primjena fungicida: Kidan, Ronilan FL ili Sumilex 50 FL.

Plamenjača salate (Bremia lactucae)

Veliki problem pri gajenju salate u jesenjem i zimskom ciklusu. Pojavljuje se u uslovima prohladnog i vlažnog vremena. Održava se na biljnim ostacima i zaraženim biljkama.
Svetlo zelene pjege na listu ubrzo postaju hlorotične, a potom mrkocrvene. Na naličju pjega formira se sivkastobela prevlaka od sporonosnih organa gljive.
Mjere suzbijanja:
Dezinfekcija zemljišta. Uništavanje biljnih ostataka. Regulisanje vlažnosti i temperature. Umereno đubrenje.
Primjena fungicida: Aliete 80 WP.

Nekroza ivice lista salate

Pojavljuje se na liskama koje neposredno obavijaju glavicu. Nije zapažena na unutrašnjim listovima. Uzrok je nedovoljna aktivnost korenovog sistema u uslovima povečane transpiracije. Javlja se najčešče u hladnijem delu godine kada pri sunčanom vremenu dođe do pojačanog efekta staklene bašte u zaštičenom prostoru. Preporučuje se redovno zalivanje i zasenjivanje objekata pri jakom suncu, kao i gajenje otpornijih sorata.

Insekti

Veliki broj insekata napada salatu, i to: lisne vaši, tripsi, bela vaš, mineri i zemljišne štetočine. Važno je naglasiti salata je biljka koja ima kratku vegetaciju i kod koje se u ishrani koriste listovi, te je to razlog više za strogo pridržavanje uputstva pri koriščenju insekticida. Tretiranje protiv štetočina treba vršiti samo ako smo primjetili povečan broj štetočina. Takođe tretirati se može i djelomično tj. samo djelovi na kojima su primječeni insekti.
Insekticidi koje možete koristiti su:
Zemljišni insekti: tretirati zemljište prije sadnje, Dursbanom.
Lisne vaši, bijela vaš, bijela mušica: Actara ili Karate zeon.
Tripsi, lisni mineri, lisne sovice: Karate zeon.

Puževi (Limax spp.,Arion spp.)

Največe štete na salati nanose puževi i to puževi golaći. Tijelo im je mekano i prekriveno sluzi. Oni su vrlo pokretljivi, danju se obično skrivaju , a večinom se hrane noču. Proždrljivi su i hrane se velikim brojem kultura. Suzbijanje se vrši sredstvima koja se nazivaju limacidi. Limacidi se koriste u obliku zatrovanih mamaca koji se rasipaju po tlu uz biljke, to su: Mesurol granulat 1,3-1,5 kg/ha, Pužomor, Limax, Pužocid 30-40 kg/ha. Rasipaju se u hrpice, trake ili po cijeloj površini. Primjenu ovih mamaca treba ponoviti više puta.

PROCITAJ / PREUZMI I DRUGE SEMINARSKE RADOVE IZ OBLASTI:
ASTRONOMIJA | BANKARSTVO I MONETARNA EKONOMIJA | BIOLOGIJA | EKONOMIJA | ELEKTRONIKA | ELEKTRONSKO POSLOVANJE | EKOLOGIJA - EKOLOŠKI MENADŽMENT | FILOZOFIJA | FINANSIJE |  FINANSIJSKA TRŽIŠTA I BERZANSKI    MENADŽMENT | FINANSIJSKI MENADŽMENT | FISKALNA EKONOMIJA | FIZIKA | GEOGRAFIJA | INFORMACIONI SISTEMI | INFORMATIKA | INTERNET - WEB | ISTORIJA | JAVNE FINANSIJE | KOMUNIKOLOGIJA - KOMUNIKACIJE | KRIMINOLOGIJA | KNJIŽEVNOST I JEZIK | LOGISTIKA | LOGOPEDIJA | LJUDSKI RESURSI | MAKROEKONOMIJA | MARKETING | MATEMATIKA | MEDICINA | MEDJUNARODNA EKONOMIJA | MENADŽMENT | MIKROEKONOMIJA | MULTIMEDIJA | ODNOSI SA JAVNOŠCU |  OPERATIVNI I STRATEGIJSKI    MENADŽMENT | OSNOVI MENADŽMENTA | OSNOVI EKONOMIJE | OSIGURANJE | PARAPSIHOLOGIJA | PEDAGOGIJA | POLITICKE NAUKE | POLJOPRIVREDA | POSLOVNA EKONOMIJA | POSLOVNA ETIKA | PRAVO | PRAVO EVROPSKE UNIJE | PREDUZETNIŠTVO | PRIVREDNI SISTEMI | PROIZVODNI I USLUŽNI MENADŽMENT | PROGRAMIRANJE | PSIHOLOGIJA | PSIHIJATRIJA / PSIHOPATOLOGIJA | RACUNOVODSTVO | RELIGIJA | SOCIOLOGIJA |  SPOLJNOTRGOVINSKO I DEVIZNO POSLOVANJE | SPORT - MENADŽMENT U SPORTU | STATISTIKA | TEHNOLOŠKI SISTEMI | TURIZMOLOGIJA | UPRAVLJANJE KVALITETOM | UPRAVLJANJE PROMENAMA | VETERINA | ŽURNALISTIKA - NOVINARSTVO

  preuzmi seminarski rad u wordu » » »

Besplatni Seminarski Radovi