POCETNA STRANA

 
SEMINARSKI RAD IZ KNJIŽEVNOSTI
 
OSTALI SEMINARSKI RADOVI
- KNJIŽEVNOST | JEZIK -
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

IMENICE

Morfologija se bavi oblicima reči. Prema tome da li i samostalno upotrebljene mogu nešto označavati, ili svoje značenje dobivaju tek u vezi s drugim rečima ili pojmovima koje druge reči označavaju, sve reči delimo na dve velike grupe – na samostalne i nesamostalne reči. Imenice su samostalne reči i u ovom seminarskom radu čija je tema „Imenice“ analiziraće se način opisa imenica u različitim gramatikama i drugim izvorima srpskog jezika. Za analizu su odabrane sledeće knige: Dobrila Letić, Jovan Vuksanović: „Srpski jezik i književnost“, Dr Stevan Konstantinović: „Srpski jezik“, Časlav Đorđević, mr Predrag Lučić: „Književnost i srpski jezik“ i izvori sa neta: wikipedia-imenice.

Analiza imenica

Imenice u jeziku upotrebljavamo da njima označimo neki predmet (ili pojam uopšte) kao skup bitnih osobina koje ga čine onim što jeste. Njima imenujemo pojave spoljašnjeg sveta i našeg unutrašnjeg doživljaja.
Imenice u srpskom jeziku se razlikuju po rodu, broju i padežu.
Zavisno od broja koji označava da li ima jedan objekat ili više njih, imenice mogu da imaju jedninu i množinu.
Neke imenice imaju samo jedninu a neke imenice imaju samo množinu.
Postoje imenice koje u jednini imaju jedan oblik a množini drugi,
npr: čovek - ljudi

Jednina (množina) imenica :
kuća – kuće
oko – oči
majka – majke
brat – braća

Množina imenica :
usta
vrata
makaze
merdevine


Prema gramatičkoj kategoriji roda imenice se dele na imenice: muškog, ženskog i srednjeg roda.Rod se određuje jednostavno( u odnosu npr. na nemački jezik), imenice koje označavaju muško biće su muškog roda, a isto važi i za ženski i srednji rod, mada postoje i one koje imaju različiti gramatički i prirodni rod.
Imenice kao što su: petao, mladić, drug, brat imaju prirodni muški rod, jer označavaju bića muškog pola.
Imenice ženskog roda su: devojka, majka, drugarica i one su ženskog prirodnog roda jer označavaju bića ženskog pola.
Srednji rod u prirodi ne postoji, medjutim kod mladunaca nisu uočljivo razvijene spoljne odlike muškog ili ženskog pola, pa se zato imenice koje označavaju mlada bića svrstavaju u imenice srednjeg roda: dete, pile, lane, pero.
Imenice muškog roda završavaju se suglasnikom, imenice ženskog roda završavaju na a, a imenice srednjeg roda završavaju se na o ili e.
Pluralia tantum se pojavljuje u obliku množine, a označavaju samo jedan predmet.
Semantički većina takvih predmeta se sastoji od dva dela koji čine jednu celinu. Takve imenice zahtevaju glagole i prideve u množini. One propadaju množini ženskog ili srednjeg roda.
Oblik množine ženskog roda završavaju se na e (pantalone, novine, makaze), ili ponekad na i (vesti)
Oblik množine srednjeg roda završavaju se na a (leđa, pluća, vrata, kola, nosila). Sve ove imenice označavaju predmete u jednini a u deklinaciji se ponašaju kao: jezero, more...
U mnogo slučajeva živa bića muškog i ženskog roda označavaju se jednom imenicom.
To su obično imenice koje znače vrstu: riba, kornjača, ptica.
A zatim i imenice koje označavaju zanimanje ljudi, dužnost ili zvanje:sekretar, pisac, pesnik.
I jednim i drugim, ovim imenicama označavaju se bića i muškog i ženskog pola, a u jeziku su u jednom slučaju muškog a u drugom ženskog roda.
One dakle, nemaju prirodni već gramatički rod.
A to znači da se rod kod njih ne određuje prema prirodi onoga što označavaju, već prema njihovom obliku i nekim drugim gramatičkim osobinama.

Prema gramatičkom značenju, imenice se dele na:

- vlastite
- zbirne
- zajedničke
- gradivne
- glagolske
- misaone

VLASTITE IMENICE
— označavaju posebna imena i nadimke ljudi: Gordana, Aleksandar, Saša, Goca..
— različita geografska imena: Evropa, Srbija, Barselona, Dunav...
— imena nebeskih tela: Mesec, Sunce, Zemlja...
— posebna imena životinja: Aska, Reks, Aida....

Vlastite imenice nemaju množinu jer označavaju pojmove koji su jedini. Izuzetak čine samo malobrojni geografski pojmovi sa istim imenima (Amerike – južna, severna, srednja).


ZBIRNE IMENICE označavaju više bića ili predmeta koji se nalaze u nekom neodređenom zbiru. Ovakve su: klasje, granje, guščad, unučad, braća...
Zbirne imenice oblikom jednine označavaju množinu što se može videti iz sledećeg primera: selo, leđa, perje, usta.

ZAJEDNIČKE IMENICE označavaju imena bića, predmeta i pojava sa zajedničkim osobinama kao npr:prijatelj, njiva, kruška...
Zajedničke imenice imaju i oblike množine za označavanje većeg broja tih predmeta kao npr: zub-zubi; pismo-pisma.

GRADIVNE IMENICE su imenice koje istim oblikom označavaju svaku količinumaterije, najmanju kao i najveću. Ovakve imenice: vino, mleko, nafta...

GLAGOLSKE IMENICE su nastale od glagola i označavaju radnju, stanje ili zbivanje, kao na primer: pisanje, ležanje, kopanje...

MISAONE IMENICE su one koje imenuju nešto što se ne može opipati, ustvari ono što se zamišlja, kao na primer: bol, ljubav...

Brojne imenice su one imenice gde spadaju brojevi: stotina, hiljada, milion.
Brojnim imenicama se takođe označava i broj muških osoba kao na primer: petorica, desetorica, a i naziv ocena: četvorka, petica, devetka.
Imenice se još dele na:
- konkretne (stvarne) koje označavaju sve ono što je opipljivo (bića, predmeti)
- apstraktne (nestvarne) koje označavaju osobine, osećaje, stanja fizičke i duhovne moći i prirodne i društvene pojave.

Gramatičkom kategorijom padeža označavaju se različiti oblici imenice koje zavise od njene službe u rečenici. Padežima se, prema tome, označavaju različiti odnosi u koje imenica stupa u rečenici. Za obeležavanje tih odnosa u srpskom jeziku ima sedam padeža:
- nominativ
- genitiv
- dativ
- akuzativ
- vokativ
- instrumental
- lokativ

Promena imenica po padežima je raznolika i zavisi od roda imenice i njenog oblika u nominativu.
Menjaju se u zavisnosti od funkcije koju imaju u rečenici. Sve imenice se po tipu imenske promene mogu podeliti u tri grupe:

1. Promena imenice prve grupe:

Muški rod

Srednji rod


2. Promena imenice druge grupe:

Ženski ili muški rod, nastavak -a.

3. Promena imenice treće grupe:

Ženski rod i nulti nastavak



Ako uporedimo nastavke za oblik (padežne nastavke), možemo zaključiti da sve imenice u dativu, instrumentalu i lokativu množine imaju isti nastavak. Možemo, takođe, zaključiti da se imenice srednjeg roda tipa polje po nastavcima ne razlikuju mnogo od imenica muškog roda.

 

Zaključak


Imenice su promenljive reči koje označavaju (imenuju) predmete, bića, pojave i uopšte pojmove. Imenice su samostalne reči. To znači da se mogu samostalno upotrebiti kao imena onoga što znače (stolica, kuća, knjiga ,tuga) i da se druge reči u rečenici naslanjaju na imenice, tj. zavise od imenica.


Literatura

1. Letić, N.,Vuksanović, J. (2005): Srpski jezik i književnost od V do VIII razreda osnovne škole, Zavod za izdavanje udžbenika, Beograd, str. 28-32
2. Đorđević, Č.,mr Lučić P. (2007): Književnost i srpski jezik, Narodna biblioteka Srbije, Beograd, str. 312-313
3. dr Konstantinović, S. Srpski jezik, Beograd
4. izvori sa interneta, wikipedia, imenice

PROČITAJ / PREUZMI I DRUGE SEMINARSKE RADOVE IZ OBLASTI:
ASTRONOMIJA | BANKARSTVO I MONETARNA EKONOMIJA | BIOLOGIJA | EKONOMIJA | ELEKTRONIKA | ELEKTRONSKO POSLOVANJE | EKOLOGIJA - EKOLOŠKI MENADŽMENT | FILOZOFIJA | FINANSIJE |  FINANSIJSKA TRŽIŠTA I BERZANSKI    MENADŽMENT | FINANSIJSKI MENADŽMENT | FISKALNA EKONOMIJA | FIZIKA | GEOGRAFIJA | INFORMACIONI SISTEMI | INFORMATIKA | INTERNET - WEB | ISTORIJA | JAVNE FINANSIJE | KOMUNIKOLOGIJA - KOMUNIKACIJE | KRIMINOLOGIJA | KNJIŽEVNOST I JEZIK | LOGISTIKA | LOGOPEDIJA | LJUDSKI RESURSI | MAKROEKONOMIJA | MARKETING | MATEMATIKA | MEDICINA | MEDJUNARODNA EKONOMIJA | MENADŽMENT | MIKROEKONOMIJA | MULTIMEDIJA | ODNOSI SA JAVNOŠĆU |  OPERATIVNI I STRATEGIJSKI    MENADŽMENT | OSNOVI MENADŽMENTA | OSNOVI EKONOMIJE | OSIGURANJE | PARAPSIHOLOGIJA | PEDAGOGIJA | POLITIČKE NAUKE | POLJOPRIVREDA | POSLOVNA EKONOMIJA | POSLOVNA ETIKA | PRAVO | PRAVO EVROPSKE UNIJE | PREDUZETNIŠTVO | PRIVREDNI SISTEMI | PROIZVODNI I USLUŽNI MENADŽMENT | PROGRAMIRANJE | PSIHOLOGIJA | PSIHIJATRIJA / PSIHOPATOLOGIJA | RAČUNOVODSTVO | RELIGIJA | SOCIOLOGIJA |  SPOLJNOTRGOVINSKO I DEVIZNO POSLOVANJE | SPORT - MENADŽMENT U SPORTU | STATISTIKA | TEHNOLOŠKI SISTEMI | TURIZMOLOGIJA | UPRAVLJANJE KVALITETOM | UPRAVLJANJE PROMENAMA | VETERINA | ŽURNALISTIKA - NOVINARSTVO


preuzmi seminarski rad u wordu » » » 

Besplatni Seminarski Radovi